ไฮไลท์
- ผลงานด้านวิศวกรรมระดับโลกที่กว่างซี(จีน) จนได้รับการขนานนามว่าเป็น “เขื่อนสามผาของแม่น้ำเพิร์ล” — เขื่อนผาต้าเถิง ได้เปิดทดลองเดินเรือบรรทุกสินค้าแล้ว หลังใช้เวลาสร้างนานกว่า 9 ปี ซึ่งมีนัยสำคัญต่อเขตปกครองตนเองกว่างซีจ้วงในการผลักดันการพัฒนาแถบเศรษฐกิจแม่น้ำเพิร์ล-แม่น้ำซีเจียงและการเชื่อมต่อกับพื้นที่อ่าวกวางตุ้ง-ฮ่องกง-มาเก๊า (GBA) แบบรอบด้าน
- เขื่อนแห่งนี้มีความสำคัญเชิงยุทธศาสตร์ด้านการขนส่งทางน้ำเทียบเคียงกับแม่น้ำแยงซีเกียง คลองขนส่งปักกิ่ง-หังโจว สามเหลี่ยมปากแม่น้ำแยงซีเกียง และสามเหลี่ยมปากแม่น้ำเพิร์ล โดยเฉพาะการเป็นช่องทาง “เชื่อมสู่ทะเล” ของพื้นที่ตอนในทางภาคตะวันตก (มณฑลยูนนานและมณฑลกุ้ยโจว)
- “เขื่อนผาต้าเถิง” นับเป็นอภิมหาโปรเจกต์ด้านชลประทานของรัฐบาลจีน มีมูลค่าการลงทุน 35,736 ล้านหยวน นอกจากประโยชน์ด้านการขนส่งทางแม่น้ำแล้ว ยังมีบทบาทสำคัญในการบรรเทาอุทกภัย การผลิตไฟฟ้า การบริหารจัดการแหล่งน้ำ และการชลประทาน
- จุดเด่นของเขื่อนแห่งนี้ คือ “ประตูเรือสัญจร” ที่สร้างขึ้นทางฝั่งซ้ายของตัวเขื่อน เป็นประตูเรือสัญจรแบบ single lift lock ที่ทุบสถิติประตูเรือสัญจรของเขื่อนสามผาและเขื่อนสามโตรกในนครฉงชิ่งได้หลายรายการ ตั้งแต่ชิ้นส่วนวัสดุในการก่อสร้าง ความสูงของประตูเรือสัญจร ปริมาตรบรรจุน้ำ และความรวดเร็วในการผ่านประตูเรือสัญจร
- การเปิดใช้งาน “เขื่อนผาต้าเถิง” เป็นอีกทางเลือกในการขนส่งสินค้าผ่านทางแม่น้ำระหว่างพื้นที่ตอนใน (มณฑลยูนนาน มณฑลกุ้ยโจว และเขตฯ กว่างซีจ้วง) กับพื้นที่สามเหลี่ยมปากแม่น้ำเพิร์ล (มณฑลกวางตุ้ง ฮ่องกง มาเก๊า) โดยเฉพาะสินค้าเทกอง (bulk) และสินค้าที่เป็นวัตถุดิบ/วัสดุสำหรับการผลิตในกลุ่มอุตสาหกรรมต่างๆ
ผลงานด้านวิศวกรรมระดับโลกที่กว่างซี(จีน) จนได้รับการขนานนามว่าเป็น “เขื่อนสามผาของแม่น้ำเพิร์ล” — เขื่อนผาต้าเถิง ได้เปิดทดลองเดินเรือบรรทุกสินค้าแล้ว หลังใช้เวลาสร้างนานกว่า 9 ปี ซึ่งมีนัยสำคัญต่อเขตปกครองตนเองกว่างซีจ้วงในการผลักดันการพัฒนาแถบเศรษฐกิจแม่น้ำเพิร์ล-แม่น้ำซีเจียงและการเชื่อมต่อกับพื้นที่อ่าวกวางตุ้ง-ฮ่องกง-มาเก๊า (GBA) แบบรอบด้าน
เมื่อวันที่ 31 มีนาคม 2563 เรือบรรทุกสินค้าขนาด 3,000 ตัน จำนวน 2 ลำ ได้แล่นเข้าประตูเรือสัญจร หลังจากประตูเรือสัญจรท้ายเขื่อนปิดลง ระบบได้ปล่อยน้ำเข้าสู่ประตูเรือสัญจรเพื่อยกเรือบรรทุกขึ้นเหนือเขื่อน หลังจากระดับน้ำในประตูเรือสัญจรสู่เท่ากับระดับน้ำเหนือเขื่อนที่ความสูง 44 เมตร (ใช้เวลาเพียงแค่ 12 นาที) ประตูเรือสัญจรเหนือเขื่อนจะเปิดออกเพื่อให้เรือบรรทุกสินค้าแล่นต่อไป
ประตูเรือสัญจรของโครงการ “ศูนย์ชลประทานผาต้าเถิง” (Dateng Gorge Water Conservancy Project/大藤峡水利枢纽) หรือเรียกสั้นๆ ว่า “เขื่อนผาต้าเถิง” สร้างขึ้นบริเวณปากทางออกของหุบเขาต้าเถิง ซึ่งเป็นช่องเขาที่มีขนาดใหญ่และยาวที่สุดในกว่างซี ใช้กั้นแม่น้ำซีเจียงในอำเภอระดับเมืองกุ้ยผิง เมืองกุ้ยก่างของเขตฯ กว่างซีจ้วง
เขื่อนแห่งนี้มีความสำคัญเชิงยุทธศาสตร์ด้านการขนส่งทางน้ำเทียบเคียงกับแม่น้ำแยงซีเกียง คลองขนส่งปักกิ่ง-หังโจว สามเหลี่ยมปากแม่น้ำแยงซีเกียง และสามเหลี่ยมปากแม่น้ำเพิร์ล โดยเฉพาะการเป็นช่องทาง “เชื่อมสู่ทะเล” ของพื้นที่ตอนในทางภาคตะวันตก (มณฑลยูนนานและมณฑลกุ้ยโจว)
“เขื่อนผาต้าเถิง” นับเป็นอภิมหาโปรเจกต์ด้านชลประทานของรัฐบาลจีน มีมูลค่าการลงทุน 35,736 ล้านหยวน ใช้เวลาก่อสร้าง 9 ปี นอกจากประโยชน์ด้านการขนส่งทางแม่น้ำแล้ว ยังมีบทบาทสำคัญด้านการบรรเทาอุทกภัย การผลิตไฟฟ้า การบริหารจัดการแหล่งน้ำ และการชลประทาน
ไฮไลท์สำคัญของเขื่อนแห่งนี้ คือ “ประตูเรือสัญจร” ที่สร้างขึ้นทางฝั่งซ้ายของตัวเขื่อน เป็นประตูเรือสัญจรแบบ single lift lock ประกอบด้วยร่องน้ำเดินเรือเหนือเขื่อน ประตูเรือสัญจรเขื่อนบน แอ่งพักน้ำ ประตูเรือสัญจรเขื่อนล่าง และร่องน้ำเดินเรือท้ายเขื่อน โดยประตูเรือสามารถรองรับและปล่อยน้ำได้มากถึง 4.2 แสนลูกบาศก์เมตร ซึ่งมากกว่าเขื่อนสามผา 1.8 เท่า
บานประตูเรือสัญจรเขื่อนล่าง มีความสูง 47.5 เมตร ซึ่งสูงกว่าบานประตูเรือสัญจรในเขื่อนสามผา 9 เมตร ประตูเรือบานเดี่ยวมีความกว้าง 20.2 เมตร (ประตูเรือสัญจรเป็นประตูเปิดปิดบานคู่) หรือขนาดเท่ากับสนามบาสเกตบอล 2.5 สนาม มีน้ำหนัก 1,295 ตัน หนักกว่าประตูเรือสัญจรในเขื่อนสามผา 495 ตัน เป็นเลโก้บล็อกจำนวน 12 ชิ้น ต่อซ้อนสูงขึ้นเป็นบานประตู เฉพาะตัวล่างมีน้ำหนัก 160 ตัน หรือเท่ากับรถยนต์ 100 กว่าคันรวมกัน
เดือยประตูทรงเห็ดกระดุมของประตูเรือสัญจรเขื่อนล่างมีเส้นผ่านศูนย์กลางขนาด 1.2 เมตร ซึ่งใหญ่กว่าเดือยประตูเรือสัญจรในเขื่อนสามผาถึง 1.2 เท่า โดยที่มีขนาดใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยมีมาในประเทศจีน และจีนได้ใช้วัสดุใหม่ที่เรียกว่า “High Carbon High Chromium Stainless Steel” (高碳高铬不锈钢) เป็นครั้งแรก ซึ่งมีความยากมากทางกระบวนการผลิต ทั้งกระบวนการทางความร้อน (heat treatment) และคุณสมบัติเชิงกลศาสตร์ของวัสดุ (mechanical Properties) อาทิ ความต้านทานต่อการเปลี่ยนรูปของวัสดุและการแตกร้าวของวัสดุในกระบวนการหล่อขึ้นรูป
เครื่องกำเนิดไฟฟ้าพลังน้ำใช้กังหันน้ำไหลตามแนวแกน (axial flow hydraulic turbines) ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในประเทศจีน โดยมีกำลังการผลิตไฟฟ้าปีละ 6,055 ล้านกิโลวัตต์ชั่วโมง
เมื่อเทียบกับประตูเรือสัญจรแบบสองชั้นแล้ว ประตูเรือสัญจรช่องทางเดี่ยวแบบ single lift lock ของ “เขื่อนผาต้าเถิง” มีความเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากกว่าประตูเรือสัญจรแบบสองชั้น และมีอัตราการสิ้นเปลืองพลังงานต่ำในระหว่างการก่อสร้างและหลังจากเปิดใช้งานแล้ว ถือเป็นต้นแบบมาตรฐานการก่อสร้างประตูเรือสัญจรแบบบานคู่ในประเทศ และเป็นตัวขับเคลื่อนความก้าวหน้าทางเทคนิคของประตูเรือสัญจรในการขนส่งทางแม่น้ำในประเทศจีน
การเปิดใช้ “เขื่อนผาต้าเถิง” ช่วยยกระดับประสิทธิภาพงานขนส่งของแม่น้ำซีเจียงได้สูงเกือบเท่าตัวเมื่อเทียบกับประตูเรือสัญจรประเภท double-lift lock ทั่วไป จากที่สามารถรองรับเรือบรรทุกขนาด 300 ตัน มาเป็นเรือขนาด 3,000 ตันโดยใช้เวลาผ่านประตูเรือสัญจรเพียง 1 ชั่วโมงเท่านั้น ขีดความสามารถรองรับการขนส่งเพิ่มขึ้นเป็นปีละ 52 ล้านตัน รองรับการขนส่งได้ครั้งละ 1.29 หมื่นตัน หรือเท่ากับรถไฟ 215 โบกี้ โดยเรือบรรทุกสินค้าขนาดใหญ่สามารถแล่นสู่พื้นที่ตอนในได้อย่างสะดวกรวดเร็ว
ด้านการชลประทาน “เขื่อนผาต้าเถิง” ช่วยควบคุมปริมาณน้ำในลุ่มแม่น้ำเพิร์ล เป็นการสร้างหลักประกันด้านความมั่นคงทางน้ำให้กับประชาชนกว่า 70 ล้านคนในพื้นที่ GBA โดยสามารถควบคุมพื้นที่ลุ่มน้ำซีเจียงได้ถึง 56.4% ควบคุมปริมาณน้ำในแม่น้ำซีเจียงได้ 56% และควบคุมปริมาณน้ำหลากที่สถานีน้ำเมืองอู๋โจวได้ 65% รวมทั้งช่วยแก้ไขปัญหาขาดแคลนน้ำในพื้นที่เพาะปลูก 5.02 แสนไร่ รวมทั้งมี “ประตูปลา” ไว้สำหรับปลาหายากว่ายทวนเพื่อไปขยายพันธุ์บริเวณเหนือเขื่อนได้
นอกจากนี้ การเปิดใช้งาน “เขื่อนผาต้าเถิง” เป็นอีกทางเลือกในการขนส่งสินค้าผ่านทางแม่น้ำระหว่างพื้นที่ตอนใน (มณฑลยูนนาน มณฑลกุ้ยโจว และเขตฯ กว่างซีจ้วง) กับพื้นที่สามเหลี่ยมปากแม่น้ำเพิร์ล (มณฑลกวางตุ้ง ฮ่องกง มาเก๊า) โดยเฉพาะสินค้าเทกอง (bulk) และสินค้าที่เป็นวัตถุดิบ/วัสดุสำหรับการผลิตในกลุ่มอุตสาหกรรมต่างๆ
จัดทำโดย นายกฤษณะ สุกันตพงศ์ ศูนย์ข้อมูลเพื่อธุรกิจไทยในจีน ณ นครหนานหนิง
ที่มา เว็บไซต์ www.gx.chinanews.com (广西中新社) ประจำวันที่ 1 เมษายน 2563
เว็บไซต์ www.mwr.gov.cn (国家水利部) ประจำวันที่ 31 มีนาคม 2563
เครดิตภาพ www.gov.cn
