ความร่วมมือด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมของไทยและจีน
ดร.พสุภา ชินวรโสภาค
อัครราชทูตที่ปรึกษาฝ่ายวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงปักกิ่ง
1 กรกฎาคม ค.ศ. 1975
ประเทศไทยและสาธารณรัฐประชาชนจีน ได้เริ่มสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม ค.ศ. 1975 (พ.ศ. 2518) โดยมีนายกรัฐมนตรี คึกฤทธิ์ ปราโมช และนายกรัฐมนตรีโจว เอินไหล ลงนามในแถลงการณ์ร่วม
31 มีนาคม ค.ศ. 1978
3 ปีต่อมา เมื่อวันที่ 31 มีนาคม ค.ศ. 1978 (พ.ศ. 2521) ไทยและจีนมีความร่วมมือทางวิชาการและวิทยาศาสตร์ระหว่างรัฐบาลแห่งราชอาณาจักรไทยและรัฐบาลแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน (คกร. ไทย- จีน) เป็นกรอบความร่วมมือแรก นับตั้งแต่ไทยและจีนได้สถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูต ตลอดระยะเวลา 44 ปีที่ผ่านมาภายใต้กรอบความร่วมมือ คกร. ไทย-จีน มีการประชุมทั้ง 2 ฝ่าย 22 ครั้ง คณะกรรมการร่วมจีน-ไทยแห่งความร่วมมือทางวิทยาศาสตร์และเทคนิค ได้อนุมัติโครงการเยี่ยมชมศึกษาดูงานและโครงการทวิภาคีหลายร้อยโครงการในด้านการเกษตร เทคโนโลยีสารสนเทศ เทคโนโลยีวิทยาศาสตร์และนวัตกรรม พลังงานและสาธารณสุข ระหว่างสองประเทศ เป็นจำนวนมาก
29 กรกฎาคม ค.ศ. 2005
ความร่วมมือระหว่างกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของไทยและกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของจีน เริ่มเมื่อวันที่ 29 กรกฎาคม ค.ศ. 2005 (พ.ศ. 2548)
11 ตุลาคม ค.ศ. 2013
เมื่อวันที่ 11 ตุลาคม ค.ศ. 2013 (พ.ศ. 2556) มีความร่วมมือระหว่างทั้ง 2 ฝ่าย ใน 4 ด้าน คือ
- การจัดตั้งศูนย์ร่วมวิจัยรถไฟความเร็วสูงไทย-จีน
- การร่วมพัฒนาแพลตฟอร์มแบ่งปันข้อมูลดาวเทียมการสำรวจระยะไกลและแพลตฟอร์มบริการ
- ความร่วมมือในการถ่ายทอดเทคโนโลยี
- โครงการนักวิทยาศาสตร์รุ่นเยาว์
9 ธันวาคม ค.ศ. 2016
กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของไทย ยังมีความร่วมมือกับ Chinese Academy of Sciences (CAS) ในเรื่องการขับเคลื่อนการพัฒนาโครงการริเริ่มระเบียงเศรษฐกิจตะวันออกหรือ EECi และโครงการหนึ่งแถบหนึ่งเส้นทางผ่านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม เมื่อ วันที่ 9 ธันวาคม ค.ศ. 2016 (พ.ศ. 2559)
5 พฤศจิกายน ค.ศ. 2019
เมื่อกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของไทย ได้ปรับโครงสร้างเป็นกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ได้มีการจัดทำบันทึกข้อตกลงความร่วมมือว่าด้วยการส่งเสริมความร่วมมือทางวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมระหว่างกระทรวงอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมของประเทศไทย และกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของจีน เมื่อวันที่ 5 พฤศจิกายน ค.ศ. 2019 (พ.ศ. 2562)
นอกจากความร่วมมือในระดับรัฐบาลและระดับกระทรวงแล้ว จีนและไทยยังมีความร่วมมืออย่างใกล้ชิดในด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม เช่น
- ปี ค.ศ. 2015 จัดตั้งศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีไทย-จีน ในอุทยานวิทยาศาสตร์ประเทศไทย
- ปี ค.ศ. 2017 Chinese Academy of Sciences Innovation Cooperation Center Bangkok (CAS-ICCB) เปิดทำการในกรุงเทพมหานคร
- ปี ค.ศ. 2019 บริษัท หัวเว่ย ประเทศไทย จำกัด ร่วมกับ สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) และสำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (สนช.) จัดตั้ง Huawei Academy ในประเทศไทย เพื่อฝึกอบรมผู้เชี่ยวชาญด้านดิจิทัลและบุคลากร ICT เพื่อทำงานในอาเซียน
- ปี ค.ศ. 2020 หน่วยงานของจีน 2 หน่วยงาน คือ China-ASEAN Technology Transfer Center (CATTC) และ CAS-ICCB ได้เริ่มต้น China-Thailand ASEAN Innovation Hub ในกรุงเทพมหานคร
ไทยและจีนได้ดำเนินการร่วมกันในการส่งเสริมความร่วมมือทางวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมอย่างยั่งยืน ในรูปแบบ
- การวิจัยและพัฒนาร่วมกัน
- การแลกเปลี่ยนนักวิทยาศาสตร์ ผู้เชี่ยวชาญ และนักวิจัย
- การแลกเปลี่ยนนโยบายวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม และประสบการณ์การเป็นผู้ประกอบการ
- ประชุมร่วมกัน ประชุมเชิงปฏิบัติการ สัมมนา อบรมและศึกษาดูงาน
- การถ่ายทอดเทคโนโลยี
นอกจากนี้ ในด้านการศึกษาของทั้งสองประเทศ มีการดำเนินการอย่างต่อเนื่องเพื่อเสริมสร้างความร่วมมือด้านการศึกษาในหลายระดับและหลายสาขาผ่านมหาวิทยาลัยและโรงเรียนที่เป็นพันธมิตรกัน โดยล่าสุด มหาวิทยาลัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศจีนและสถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง ได้มีความร่วมมือด้านการศึกษาระหว่างกัน
5 พฤศจิกายน ค.ศ. 2019
เมื่อพิจารณาแผนพัฒนาวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมของไทย และแผนพัมนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 14 ของจีน ไทยและจีนสามารถร่วมมือกันในเรื่อง
- AI
- Frontier research เช่น Quantum, Deep Space
- นวัตกรรมสำหรับผู้สูงอายุ
- Green Technology
- การแพทย์
- อุตสาหกรรมใหม่ เช่น รถยนต์ EV
- เมืองอัจฉริยะ
- การแก้ปัญหาความยากจน
รวมถึงความร่วมมือที่จีนมีความเชี่ยวชาญและไทยมีความต้องการ เช่น ระบบราง Startup
ที่มา วารสาร “วิทย์ไมตรีไทย-จีน” ฉบับเดือนมิถุนายน 2564
Thailand STI and Higher Education Day 2021
วันวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม และการอุดมศึกษาไทย ณ กรุงปักกิ่ง พ.ศ. 2564
