1. กลุ่มผู้ติดเชื้อไวรัส COVID-19 ในเมืองต้าเหลียนและมณฑลซินเจียง
ในช่วงเดือนกรกฎาคม 2563 การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัส COVID-19 ในจีนอยู่ในระดับที่ควบคุมได้อย่างต่อเนื่อง อย่างไรก็ตาม ด้วยการผ่อนคลายมาตรการควบคุมทางสาธารณสุข ส่งผลให้จีนยังคงตรวจพบประชาชนที่ติดเชื้อไวรัส COVID-19 ในลักษณะกลุ่มก้อน (Cluster) โดยเฉพาะในพื้นที่มณฑลทางตะวันออกเฉียงเหนือและมณฑลซินเจียง
เมื่อวันที่ 25 กรกฎาคม 2563 รายงานข่าวระบุว่า มีการตรวจพบผู้ติดเชื้อกลุ่มใหม่ในเมืองต้าเหลียน มณฑลเหลียวหนิง จำนวน 26 ราย เป็นผู้ติดเชื้อไม่แสดงอาการถึง 14 ราย โดยพบผู้ติดเชื้อใหม่รายแรกตั้งแต่วันที่ 22 กรกฎาคม 2563 เป็นชายอายุ 58 ปีที่ทำงานในบริษัทแปรรูปอาหารทะเล ซึ่งบริษัทได้สั่งให้พนักงานทั้งหมดและผู้ใกล้ชิดกักตัวเป็นเวลา 14 วันทันที
เหตุการณ์ดังกล่าวทำให้ทางการจีนประกาศเมื่อวันที่ 26 กรกฎาคม 2563 ว่าจะทำการตรวจประชาชนผู้พักอาศัยในเมืองต้าเหลียนทั้งหมดกว่า 6 ล้านคน เพื่อควบคุมการแพร่กระจายของการติดเชื้อไวรัส COVID-19 กลุ่มใหม่ในช่วงปลายเดือนกรกฎาคม 2563 โดยนาย Ma Xiaowei ผู้อำนวยการคณะกรรมการสาธารณสุขแห่งชาติจีน ระบุว่าเมืองต้าเหลียนควรดำเนินการตรวจหาเชื้อไวรัสให้เสร็จสิ้นภายในระยะเวลา 4 วัน โดยรัฐบาลจะรับผิดชอบค่าใช้จ่ายทั้งหมด
แม้รัฐบาลจะสามารถดำเนินการตรวจหาผู้ติดเชื้อไวรัส COVID-19 ได้อย่างรวดเร็ว เพิ่มความเข้มงวดการติดตามผู้ติดเชื้อและผู้ใกล้ชิด และสั่งหยุดเส้นทางการเดินรถสาธารณะบางส่วน แต่กลุ่มผู้ติดเชื้อไวรัส COVID-19 ในเมืองต้าเหลียน ได้แพร่กระจายเชื้อไวรัส COVID-19 อย่างรวดเร็วและเป็นวงกว้างไปถึง 7 เมืองในพื้นที่ 4 มณฑล ซึ่งส่วนมากจะเป็นผู้ติดเชื้อที่ไม่แสดงอาการ รัฐบาลท้องถิ่นกรุงปักกิ่งได้รายงานการตรวจพบผู้ติดเชื้อใหม่ในวันที่ 28 กรกฎาคม 2563 ซึ่งเป็นรายแรกในรอบกว่าสามสัปดาห์ จากการตรวจสอบพบว่าเป็นผู้ติดเชื้อที่มีความเกี่ยวข้องกับเมืองต้าเหลียน
นอกจากเมืองต้าเหลียนที่อยู่ในพื้นที่ทางตะวันออกเฉียงเหนือของจีนแล้ว ยังพบผู้ติดเชื้อจำนวนมากในมณฑลซินเจียง โดยพบผู้ติดเชื้อมากถึง 89 รายในวันที่ 29 กรกฎาคม 2563 ซึ่งส่งผลให้ยอดผู้ติดเชื้อใหม่ของจีนรายวันรวมมากถึง 101 ราย สูงที่สุดตลอดระยะ 14 สัปดาห์ที่ผ่านมา ผู้ติดเชื้อส่วนมากยังคงเป็นกลุ่มที่ไม่แสดงอาการ ทำให้รัฐบาลท้องถิ่นมณฑลซินเจียงออกแบบและจัดเตรียมโรงพยาบาลเฉพาะสำหรับรักษาผู้ป่วยติดเชื้อไวรัส COVID-19 และดำเนินการตรวจหาเชื้อไวรัส COVID-19 ในประชาชนเป็นจำนวนมาก โดยทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญจากมณฑลอื่นกว่า 10 มณฑล
เมื่อปลายเดือนกรกฎาคม 2563 นายกรัฐมนตรี หลี่ เค่อเฉียง ระบุในการประชุมของคณะทำงานรัฐบาลกลาง ว่าจีนจะต้องใช้วิทยาศาสตร์เป็นเครื่องมือชี้นำการดำเนินมาตรการป้องกันและควบคุมโรค นอกจากมาตรการพื้นฐานที่มีช่วยควบคุมการแพร่ระบาด เช่น การสวมใส่หน้ากากอนามัย การรักษาระยะห่างทางสังคม เป็นต้น อีกหนึ่งเครื่องมือสำคัญคือ การยกระดับความสามารถในการตรวจหาเชื้อไวรัส COVID-19 โดยทุกภาคส่วนจะต้องร่วมกันพัฒนาให้การตรวจหาเชื้อใช้เวลาสั้นลง มีประสิทธิภาพสูงขึ้น และเร่งวิจัยพัฒนาอุปกรณ์ที่สะดวกต่อการใช้งาน ที่จะช่วยให้สามารถตรวจพบเชื้อไวรัสโดยเร็วที่สุด
ผู้เชี่ยวชาญด้านระบาดวิทยาจากมหาวิทยาลัยฮ่องกงกล่าวว่า ในพื้นที่ที่เริ่มผ่อนคลายมาตรการควบคุมภายหลังจำนวนผู้ติดเชื้ออยู่ในระดับต่ำ มักพบการแพร่ระบาดซ้ำของเชื้อไวรัส COVID-19 ซึ่งทำให้ประเทศที่ไม่สามารถตรวจหาผู้ติดเชื้อเป็นจำนวนมากในเวลาสั้น ๆ จำเป็นจะต้องพึ่งพามาตรการเว้นระยะห่างทางสังคมมากกว่าในการควบคุมการแพร่ระบาด ขณะที่นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยในนิวซีแลนด์วิเคราะห์ว่า บางประเทศที่มีเป้าหมายในการกำจัดเชื้อไวรัส COVID-19 ให้หมดสิ้น เช่น จีนและนิวซีแลนด์ จะให้ความสำคัญกับการตรวจหาผู้ติดเชื้อ สืบสวนต้นตอของเชื้อไวรัส และการกักกันแยกตัวผู้ติดเชื้อโดยเร็วที่สุด เพื่อหยุดการแพร่กระจายของเชื้อไวรัส โดยไม่จำเป็นต้องใช้มาตรการปิดเมืองที่เข้มข้นหรือยาวนาน ซึ่งจะส่งผลเสียต่อสภาพเศรษฐกิจและชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชน
2. ความก้าวหน้าการวิจัยพัฒนาวัคซีนป้องกันเชื้อไวรัส COVID-19
ตามข้อมูลขององค์การอนามัยโลก (WHO) เมื่อวันที่ 31 กรกฎาคม 2563 มีวัคซีนที่เข้าสู่ขั้นตอนทดลองในมนุษย์ (Clinical Phase) แล้วทั้งสิ้น 26 โครงการ เพิ่มขึ้นจากเดือนที่ผ่านมา 9 โครงการ ในขณะที่อีก 139 โครงการยังคงอยู่ในขั้นตอนวิจัยและทดลองในสัตว์ (Preclinical Phase) เพิ่มขึ้นจากเดือนที่ผ่านมา 7 โครงการ
ในกลุ่มวัคซีนที่เข้าสู่การทดลองในมนุษย์ โครงการที่มีความคืบหน้ามากที่สุดหรือเข้าสู่การทดลองในมนุษย์ระยะที่ 3 แล้ว มีจำนวน 6 โครงการ ดังตาราง
| COVID-19 Vaccine developer/manufacturer | Vaccine platform |
| 1. University of Oxford/AstraZeneca | Non-Replicating Viral Vector |
| 2. Sinovac | Inactivated |
| 3. Wuhan Institute of Biological Products/Sinopharm | Inactivated |
| 4. Beijing Institute of Biological Products/Sinopharm | Inactivated |
| 5. Moderna/NIAID | RNA |
| 6. BioNTech/Fosun Pharma/Pfizer | RNA |
ในช่วงปลายเดือนกรกฎาคม 2563 โครงการพัฒนาวัคซีนที่อยู่ระหว่างขั้นตอนการทดลองในมนุษย์บางโครงการ เช่น University of Oxford/AstraZeneca ของอังกฤษ Cansino Biological ของจีน และ BioNTech/Fosun Pharma/Pfizer โครงการพัฒนาร่วมระหว่างเยอรมัน จีนและสหรัฐ ได้เปิดเผยข้อมูลผลการทดลองในมนุษย์ระยะที่สอง ว่ามีความปลอดภัยและกระตุ้นการสร้างภูมิคุ้มกันในระดับดี โดยมีอาการจากผลข้างเคียงที่ไม่รุนแรง
ความก้าวหน้าของการพัฒนาวัคซีนต้านเชื้อไวรัส COVID-19 ของจีนในช่วงเดือนกรกฎาคม 2563 ยังดำเนินไปอย่างต่อเนื่อง ในภาพรวมจีนยังคงเป็นหนึ่งในประเทศที่มีโครงการพัฒนาวัคซีนที่อยู่ระหว่างขั้นตอนการทดลองในมนุษย์จำนวนมากที่สุด และใช้เทคโนโลยีในการพัฒนาและคิดค้นวัคซีนที่หลากหลายรวม 4 ประเภท ได้แก่ (1) Inactivated (2) Virus-vectored (3) mRNA และ (4) Recombinant protein โดยเฉพาะประเภทสุดท้ายซึ่งมีประสิทธิภาพค่อนข้างสูง ถูกนำไปใช้โดยทีมพัฒนาจากสถาบันวิทยาศาสตร์บัณฑิตของจีน (CAS) ซึ่งวัคซีนอยู่ระหว่างการทดลองในมนุษย์ระยะที่สอง
ทางการจีนให้ความสำคัญต่อการสร้างความเชื่อมั่นของสาธารณชน นาย George Gao Fu ผู้อำนวยการศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคได้แถลงการณ์การเข้าร่วมเป็นอาสาสมัครทดลองวัคซีน COVID-19 เพื่อสร้างความมั่นใจต่อความก้าวหน้าของโครงการวิจัยภายในประเทศ โดยปัจจุบันหลายภาคส่วนยังคงมีความสงสัยต่อความสามารถในการพัฒนาวัคซีนของจีนให้สำเร็จในเวลาที่น้อยกว่าปกติ นาย George Gao Fu จึงอาสาเข้าร่วมเป็นผู้ทดลอวัคซีน โดยยังไม่เปิดเผยว่าเป็นของโครงการใด ซึ่งเขากล่าวย้ำว่ามีความมั่นใจสูง และมีสุขภาพแข็งแรง ไม่มีปัญหาใด ๆ หลังการทดลองฉีดวัคซีน
การมีส่วนร่วมในฐานะอาสาสมัครของผู้นำในระดับต่าง ๆ ของจีนเป็นวิธีการสร้างความมั่นใจที่ใช้ในโครงการพัฒนาวัคซีนอื่น ๆ ด้วย เช่น นายพลหญิง Chen Wei จากสถาบันวิทยาศาสตร์การแพทย์ทหาร ได้เข้าร่วมเป็นอาสาสมัครทดลองฉีดวัคซีนของโครงการที่พัฒนาโดย CanSino Biological ก่อนที่จะเริ่มการทดลองในมนุษย์ระยะที่หนึ่ง หรือนาย Liu Jingzhen เลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์ของเครือ Sinopharm ที่เข้าร่วมเป็นหนึ่งในอาสาสมัครของผู้บริหารระดับสูงกว่า 180 คนที่ได้รับการฉีดวัคซีนประเภท Inactivated ของโครงการตั้งแต่ก่อนเข้าสู่การทดลองในมนุษย์ เพื่อแสดงให้เห็นว่าวัคซีนมีความปลอดภัยและสร้างภูมิคุ้มกันได้จริง
ความก้าวหน้าของการวิจัยพัฒนาวัคซีนต้านเชื้อไวรัส COVID-19 ทำให้ปัจจุบันมีบริษัทในจีนจำนวน 13 รายกำลังเร่งดำเนินการสร้างฐานการผลิต ที่เตรียมรองรับการผลิตวัคซีนจำนวนมาก โดยมีการคาดการณ์ว่าโครงการพัฒนาวัคซีน Inactivated ของ Sinopharm ที่เข้าสู่การทดลองในมุษย์ระยะที่สามตั้งแต่ปลายเดือนมิถุนายน 2563 ในเมือง Abu Dhabi ประเทศสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ จะพร้อมสำหรับการผลิตเพื่อแจกจ่ายในช่วงปลายปี 2563 หรือต้นปีหน้า
อ้างอิง
1. Coronavirus: Chinese authorities to test six million residents in Dalian after new cluster emerges
https://www.scmp.com/news/china/society/article/3094758/coronavirus-chinese-authorities-test-six-million-residents
2. China’s new Covid-19 cluster in Dalian linked to cases in 9 other cities
https://www.scmp.com/news/china/society/article/3095052/chinas-new-covid-19-cluster-dalian-linked-cases-9-other-cities
3. Coronavirus: China CDC chief becomes vaccine ‘mouse’ in shot in arm to research https://www.scmp.com/news/china/science/article/3095559/coronavirus-china-cdc-chief-becomes-vaccine-mouse-shot-arm
4. 李克强：加快检测时间短、灵敏度高、操作简便的核酸检测产品研发上市
http://www.gov.cn/premier/2020-07/31/content_5531310.htm
5. Coronavirus: Chinese pharmaceutical firm says Covid-19 vaccine may be ready this year
https://www.scmp.com/news/china/science/article/3094434/coronavirus-chinese-pharmaceutical-firm-says-covid-19-vaccine
