อ้ายจงเล่าจีน ตอน วันมังกรเชิดหัว วันที่คนจีนพากันตัดผมเพื่อความสิริมงคล
.
วันนี้ถ้าใครเล่นSocialจีน คงจะเห็นโพสต์จำนวนมากที่เป็นเรื่องราว “การตัดผม” เพราะในวันที่ 24 ก.พ.63ปีนี้ เป็นวันมังกรเชิดหัว ตามความเชื่อของคนจีนตั้งแต่สมัยโบราณ โดยคนจีนนิยมตัดผมในวันนี้ เพื่อความเป็นสิริมงคลต้อนรับใบไม้ผลิ ซึ่งคำว่า มังกรเชิดหัว สื่อถึงว่า ได้กลับเข้าสู่ฤดูใบไม้ผลิ เริ่มการเพาะปลูกอีกครั้ง หลังจากอยู่ในฤดูหนาวมาหลายเดือน
(แต่ในโลกออนไลน์จีน เริ่มมีการแชร์เรื่องราวการตัดผมเพื่อรับสิริมงคลของวันเชิดมังกร)
หากใครอยู่ที่จีนและไปร้านตัดผม จะสังเกตเห็นว่าคนแน่นผิดปกติเลย แต่สำหรับปีนี้อาจจะบางตา เนื่องด้วยสถานการณ์แพร่ระบาดCOVID-19
วันมังกรเชิดหัว หรือที่ชาวจีนเรียก 二月二 龙抬头(เอ้อเยว่เอ้อ หลงไถโถว) ตรงกับวันขึ้น 2 ค่ำ เดือน 2 เป็นวันสำคัญอีกวันหนึ่งตามคติความเชื่อของชาวจีน
นอกจากเรียกว่าวันมังกรเชิดหัว บ้างก็เรียกเป็น
青龙节 (ชิงหลงเจี๋ย – เทศกาลมังกรเขียว)
春龙节 (ชุนหลงเจี๋ย – เทศกาลมังกรฤดูใบไม้ผลิ)
踏青节 (ท่าชิงเจี๋ย – เทศกาลท่องเที่ยวฤดูใบไม้ผลิ)
เชื่อกันว่าประเพณีนี้เริ่มได้รับความนิยมในสมัยราชวงศ์ถัง มีการปล่อยโคมมังกร ปล่อยปลา ตัดผม ไหว้เทพเจ้าเหวินชาง ทำบุญทำทาน เป็นต้น
.
ธรรมเนียมที่นิยมอย่างหนึ่งของจีนในวันนี้คือ “ตัดผม” ว่ากันว่าที่ตัดผมวันนี้เพราะนับตั้งแต่วันตรุษจีนมา ชาวจีนมีข้อห้ามปฏิบัติอย่างหนึ่งคือห้ามตัดผม ก็เลยถือเอาโอกาสในวันนี้เป็นวันตัดผมเสียเลย บ้างก็ว่า ชาวจีนทางตอนใต้บางกลุ่มเชื่อว่าวันนี้เป็นวันเกิดของเทพเจ้าแห่งผืนดิน 土地神 (ถู่ตี้เสิน) ก็เลยตัดผมวันนี้เพื่อเป็นสิริมงคล
.
ความสำคัญของวันนี้แท้จริงแล้ว เป็นการระลึกถึงมังกร เทพเจ้าผู้บันดาลให้ฟ้าฝนตกต้องตามฤดูกาล จึงมีการไหว้เทพเจ้ามังกร
มังกรนั้นเป็นสัตว์มงคลและเป็นเทพในคติของชาวจีน และมีความสัมพันธ์เกี่ยวข้องกับการทำเกษตรเป็นอย่างมาก โดยคนจีนเชื่อว่ามังกรบันดาลให้ฝน ให้น้ำ ทำให้พืชพรรณเติบโต ซึ่งหากดูตามปฏิทินจันทรคติแล้ว เดือนสองก็อยู่ในช่วงฤดูใบไม้ผลิพอดี เป็นช่วงที่ชาวนาเริ่มหว่านไถ และในบางพื้นที่ก็เริ่มเข้าสู่ฤดูฝน ชาวบ้านจึงเชื่อว่าในวันนี้มังกรจะเชิดหัวขึ้นบินกลับสวรรค์ และบันดาลฝนมาให้
.
ชาวจีนมีวิถีชีวิตที่ผูกพันกับการทำเกษตรและการเพาะปลูกมายาวนาน การสังเกตดินฟ้าอากาศ การเปลี่ยนแปลงของธรรมชาติ การดูวิถีแนวเคลื่อนของดาวและวงโคจรเพื่อทำนายรอบวัน หรือทำนายทายทักอื่นๆ จึงมีมาแต่โบราณเช่นกัน ชาวจีนโบราณแบ่งกลุ่มดาวบนท้องฟ้าเป็น 28 กลุ่ม ซึ่งเรียงตามทั้งสี่ทิศ และทิศตะวันออกตามความเชื่อของชาวจีนก็คือทิศของมังกร( 苍龙) ตำแหน่งของดาวในกลุ่มนี้โดยเฉพาะดาวบริเวณเขามังกรจะปรากฏชัดเจนในช่วงต้นฤดูใบไม้ผลิ เป็นช่วงเริ่มหว่านไถ ซึ่งตรงกับวันนี้ และกลุ่มดาวกลุ่มนี้จะซ่อนตัวในช่วงฤดูหนาว ซึ่งก็สอดคล้องหรือคล้ายกับการจำศีลของสัตว์บางชนิดบนโลกเรานั่นเอง
.
นานมาแล้วมนุษย์ล้วนฝากฝังสิ่งที่ตนเชื่อและนับถือไว้ในวิถีชีวิต ประเพณี และสิ่งของเครื่องใช้ต่างๆที่เกี่ยวข้อง เพื่อหวังให้สิ่งเหล่านั้นสืบทอดถึงรุ่นลูกรุ่นหลาน จนเป็นธรรมเนียมปฏิบัติสืบต่อกันมา ความเคารพนับถือยอมรับและศรัทธาก็เพิ่มพูนและเสื่อมถอยไปตามกาลเวลา จนบางสิ่งเหลือเพียงเรื่องเล่าที่ฟังแล้วเพลินหูเพลินใจ พอให้หลบไปลืมภาพความเป็นจริงในสังคมได้ชั่วขณะหนึ่ง ?
เรียบเรียงโดย อ้ายจง feat. 走遍江湖 ผู้ท่องไปในยุทธภพ
อ้างอิง wechat: 北师大民俗学 ，每日佛语, People’s Daily, ChinaPlus
ขอบคุณรูปภาพบางส่วนจาก www.news.cn
#อ้ายจง #เล่าเรื่องเมืองจีน #วันสำคัญจีน #วันมังกรเชิดหัว #วันตัดผม
ขอบคุณที่มาของข้อมูล :
แฟนเพจอ้ายจง
